اجزای سپر
سپر خودرو قطعه‌ای ضروری برای محافظت از بدنه و سرنشینان در برابر تصادفات و برخوردها است. سپرهای امروزی از مواد مختلفی مانند آلیاژ فلز، پلاستیک و فیبر کربن ساخته می‌شوند و از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- پیشانی یا پوسته:
این بخش بیرونی‌ترین قسمت سپر است و اولین نقطه‌ای است که در هنگام برخورد با جسمی به آن ضربه وارد می‌شود. پوسته سپر معمولاً از پلاستیک یا فیبر کربن ساخته می‌شود تا هم سبک باشد و هم ظاهر زیبایی به خودرو بدهد.
- تیر عرضی یا دیاق:
این بخش در زیر پوسته سپر قرار دارد و از جنس فلز محکم است. دیاق وظیفه‌ی پخش کردن نیروی ضربه به طور یکنواخت در بدنه خودرو را بر عهده دارد و از آسیب دیدن شاسی و سایر اجزای مهم خودرو جلوگیری می‌کند.
- قسمت جاذب یا ضربه گیر:
این بخش بین دیاق و پوسته سپر قرار دارد و از جنس فوم یا پلاستیک نرم است. ضربه گیر وظیفه‌ی جذب انرژی ضربه و کاهش شدت آن را بر عهده دارد تا از آسیب دیدن سرنشینان در هنگام تصادف جلوگیری کند.
- سایر اجزا:
علاوه بر اجزای اصلی فوق، سپر خودرو ممکن است شامل قطعات دیگری نیز باشد، مانند:
- مه شکن: برای افزایش دید در شرایط جوی نامساعد
- سنسور پارک: برای کمک به راننده در هنگام پارک کردن
- کیسه هوای خارجی: برای محافظت بیشتر از سرنشینان در هنگام تصادف
پیشانی سپر
پیشانی سپر، همانطور که از نامش پیداست، بخش جلویی و ظاهری سپر خودرو است که اولین چیزی است که یک ناظر از بیرون خودرو می‌بیند. این بخش نقشی کلیدی در زیبایی و ظرافت ظاهری خودرو ایفا می‌کند.
جنس پیشانی سپر:
پیشانی سپر از جنس‌های مختلفی مانند پلاستیک، فلز و یا ترکیبی از این دو ساخته می‌شود:
- پلاستیک: رایج‌ترین جنس برای پیشانی سپر، پلاستیک است. این نوع پیشانی سپر، سبک، انعطاف‌پذیر و ارزان قیمت است. همچنین، به دلیل خاصیت ضربه‌پذیری، خط و خش‌های جزئی را به خود جذب می‌کند و ظاهر خود را به خوبی حفظ می‌کند.
- فلز: فلز، گزینه‌ای بادوام‌تر و محکم‌تر برای پیشانی سپر است. این نوع پیشانی سپر، در برابر ضربه‌های سنگین‌تر مقاوم‌تر است و می‌تواند از آسیب دیدن اجزای داخلی سپر جلوگیری کند.
- ترکیبی از پلاستیک و فلز: برخی از پیشانی سپرها از ترکیبی از پلاستیک و فلز ساخته می‌شوند. این نوع پیشانی سپر، مزایای هر دو جنس را به طور همزمان ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، می‌تواند هم سبک و انعطاف‌پذیر باشد و هم در برابر ضربه‌های سنگین‌تر مقاوم باشد.
رنگ پیشانی سپر:
رنگ پیشانی سپر به طور کلی با رنگ بدنه خودرو مطابقت دارد. با این حال، در برخی از خودروها، پیشانی سپر ممکن است به رنگ مشکی یا رنگ متضاد دیگری باشد.
نقش پیشانی سپر:
نقش اصلی پیشانی سپر، حفظ زیبایی و ظرافت ظاهری خودرو است. این بخش، به طور مستقیم در جذب ضربه و محافظت از اجزای داخلی سپر نقش ندارد. با این حال، سپر از بدنه در برابر ضربه‌های جزئی محافظت می‌کند.
جاذب سپر
جاذب ها در سپر می بایست به این نحو عمل کنند که نیروهای وارده را در خود جذب و خنثی نموده و مانع از انتقال این نیرو به سمت کابین خودرو باشند تا حد امکان از صدمات و خسارت های وارده بر خودرو جلوگیری کند.
اما این جاذب ها فقط تا حدی از این ضربات را می توانند تحمل و نهایتا خنثی کنند و چنانکه نیروی جنبشی وارده بیش از حد مجاز تعریف شده برای نوع و مدل خودرو باشد، ممکن است که جاذب سپر دیگر پاسخ گو نباشد و نتواند انرژی وارده را در خود حل کند و موجب آسیب رساندن به کابین و بدنه خودرو شود به همین منظور از تیر عرضی ما بین جاذب و بدنه کابین خودرو استفاده می کنند و تیر عرضی با بوجود آمدن این کاستی در خودرو به وجود آمده است.
تیر عرضی
همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد، سپر خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند. یکی از این اجزا، تیر عرضی سپر است که نقشی کلیدی در استحکام و کارایی سپر ایفا می‌کند.
وظایف تیر عرضی سپر:
- پشتیبانی از جاذب: تیر عرضی، تکیه‌گاهی محکم برای جاذب سپر است که وظیفه‌ی جذب انرژی ضربه را بر عهده دارد. جاذب بدون وجود تیر عرضی، قادر به تحمل ضربه‌های سنگین نخواهد بود.
- تقسیم نیرو: تیر عرضی، نیروی حاصل از ضربه را به طور یکنواخت در بدنه خودرو پخش می‌کند و از متمرکز شدن نیرو در یک نقطه و آسیب دیدن بدنه جلوگیری می‌کند.
- حفظ شکل سپر: تیر عرضی، به حفظ شکل سپر در هنگام برخورد کمک می‌کند و از خم شدن یا شکستن آن جلوگیری می‌کند.
طراحی تیر عرضی سپر:
تیرهای عرضی سپر معمولاً از جنس فلز محکم مانند فولاد ساخته می‌شوند. آنها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که حداکثر استحکام و مقاومت را در برابر ضربه داشته باشند. مقطع تیر عرضی سپر به صورت مستطیلی یا لوله‌ای است و سطح کم عرض‌تر آن محل استقرار جاذب و مقطع طویل‌تر آن محل تحمل نیروی وارده است.
شکل ظاهری سپر ماشین
نقش سپر در خودروهای امروزی فراتر از پوشش بدنه است. این بخش، به دلیل ظاهری زیبا و مدرن، به طور قابل توجهی بر زیبایی و جذابیت کلی خودرو می‌افزاید.
نیاز به طراحی پیچیده:
به دلیل اینکه سپرها در خودروهای امروزی وظایف مختلفی را بر عهده دارند، مانند:
- محافظت از بدنه و سرنشینان در برابر ضربه و تصادفات
- جذب انرژی ضربه
- جریان هوا
- محل قرارگیری چراغ‌ها، سنسورها و سایر اجزا
عناصر طراحی سپر:
سپرهای مدرن از عناصر مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند:
- انحناها و تو رفتگی‌ها: این عناصر، به هدایت جریان هوا و افزایش آیرودینامیک خودرو کمک می‌کنند. همچنین، می‌توانند از آسیب دیدن سپر در اثر برخورد با اشیاء کوچک جلوگیری کنند.
- سوراخ‌ها و پنجره‌ها: این عناصر، برای تهویه موتور، خنک کردن رادیاتور و قرارگیری چراغ‌ها، سنسورها و سایر اجزا استفاده می‌شوند.
- محل اتصال به بدنه خودرو: سپر باید محکم به بدنه خودرو متصل شود تا بتواند وظایفش را به درستی انجام دهد. این اتصال معمولاً با استفاده از پیچ، پرچ و یا جوش انجام می‌شود.
یکپارچگی با بدنه خودرو:
طراحان خودرو به دنبال هماهنگی کامل سپر با بدنه در خودروهای جدید هستند. این امر نه تنها به زیبایی ظاهری خودرو می‌افزاید، بلکه نشان‌دهنده توجه به جزئیات و ظرافت در طراحی است.
مقایسه با خودروهای قدیمی:
در خودروهای قدیمی‌تر، سپرها معمولاً ساده‌تر و با طراحی ساده‌تر بودند. آنها بیشتر به عنوان یک پوشش برای بدنه خودرو در نظر گرفته می‌شدند و توجه کمتری به ظاهر آنها می‌شد.
مزایای طراحی پیچیده:
طراحی پیچیده سپر در خودروهای مدرن مزایای مختلفی دارد، از جمله:
- افزایش زیبایی و جذابیت خودرو
- بهبود عملکرد آیرودینامیک
- افزایش کارایی سپر در محافظت از بدنه و سرنشینان
- امکان قرارگیری چراغ‌ها، سنسورها و سایر اجزا
سپر خودرو حافظه دار
یکی از نتایج مثبت تکنولوژی در حوزه سپرسازی ظهور نوع جدیدی به نام سپر حافظه دار است .
سپرهای حافظه دار از انعطاف زیادی برخوردارند و در صورت برخورد با اجسام سخت فرو می روند اما با گرم شدن دوباره به حالت اولیه باز می گردند.سپرهای حافظه دار معمولا از آلیاژهای فلزی حافظه دار ساخته می شوند که در تولید این آلیاژها از فناوری نانو کمک گرفته شده است.
متعلقات مربوط به سپر خودرو
در بالا توضیح دادیم که به دلیل شکل ظاهری سپر ماشین، لازم دیده شده است که بسیاری از قطعات جلو و عقب خودرو را در داخل و همراه با سپر طراحی و تولید کنند.
دیاق سپر، توری زیر سپر، چراغ های مه شکن، درب پوشش دور چراغ ها، و … از جمله متعلقات سپر در خودروها می باشند که هر یک می تواند به صورت جداگانه بر روی سپر با خار و یا پیچ های مربوط به خود در جای خود ثابت و محکم شوند.
در مواقع تصادفات ممکن است یکی از قطعات مربوط به سپر دچار صدمه شود و به راحتی می توان فقط آن قطعه را از سپر جدا و تعویض نمود .
این سهولت در کار موجب می شود که نیازی نباشد حتما در کوچکترین ضربات، کل سپر را تعویض نماییم.